Witamy Państwa na stronie poświęconej projektowi stworzenia Słownika muzyków Rzeczpospolitej XVIII wieku.

Przedmiotem zainteresowania badaczy skupionych wokół tej idei jest kultura muzyczna XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej, a w szczególności zagadnienia dotyczące twórców i wykonawców działających w różnych formacjach muzycznych tej epoki.

Pomimo tego, że muzyka XVIII wieku jest przedmiotem żywego zainteresowania polskich naukowców, co owocuje licznymi pracami poświęconymi muzyce świeckiej i religijnej, to środowisko naukowe odczuwa dotkliwie brak opracowań leksykograficznych dotyczących tego okresu. W dotychczasowej literaturze muzykologicznej istnieje kilka opracowań słownikowych, są one jednak bardzo wiekowe. Najstarszą pracą tego typu jest Słownik muzyków polskich Wojciecha Sowińskiego z 1874 roku. W 1949 roku powstał Słownik muzyków dawnej Polski Adolfa Chybińskiego, natomiast najnowsze istniejące opracowanie to Słownik muzyków polskich (Chomiński 1964–1967) – powstał on ponad pół wieku temu i zawiera już nieaktualne oraz niepełne dane, nie uwzględnia bowiem wyników prac badawczych z ostatnich pięćdziesięciu lat.

Celem projektu Słownik muzyków Rzeczpospolitej XVIII wieku jest uzupełnienie wiedzy na temat muzyków – Polaków i obcokrajowców – działających na obszarze XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej, tj. w latach 1697–1795. Przygotowane opracowanie będzie oddawać aktualny stan badań poszerzony o nowe ustalenia poczynione w ramach prac grantowych.

Słownik będzie składał się z dwóch części:

  • biograficznej, zawierającej biogramy muzyków – kompozytorów, instrumentalistów, śpiewaków, dyrygentów, teoretyków muzyki oraz
  • części zawierającej diagramy ze skondensowaną informacją dotyczącą działalności kapel w najważniejszych ośrodkach Rzeczpospolitej XVIII wieku – na dworze królewskim, dworach magnaterii świeckiej i duchownej, w ośrodkach diecezjalnych, zakonnych a także w największych miastach kraju; druga część będzie uwzględniać wszystkich muzyków związanych z daną kapelą i zawierać w formie tabelarycznej informacje o nazwisku i imieniu muzyka, jego specjalności muzycznej oraz latach działalności w zespole; stworzenie diagramów ma służyć odtworzeniu dynamiki rozwoju bądź schyłku danego zespołu, a także daniu wyobrażenia o jego liczebności i składzie wykonawczym.

Projekt jest finansowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków modułu Dziedzictwo Narodowe II/2018, realizowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w latach 2020–2025.

Zakończenie prac nad tworzeniem słownika jest zaplanowane na rok 2025. Aktualny stan prac nad częścią biograficzną można sprawdzić w indeksie nazwisk.